अमेरिकीहरू बुझ्दै छन् – कुनै अमेरिकी सपना छैन

धेरैजसो अमेरिकीहरू अब सोच्छन् कि अमेरिकी सपनाजस्तो कुनै चीज अस्तित्वमा छैन । एक नयाँ सर्वेक्षणका अनुसार आधा शताब्दी पहिलेको भन्दा अमेरिकामा जीवन अहिले खराब भएको छ ।
गत हप्ता वाल स्ट्रिट जर्नल (डब्लुएसजे) द्वारा गरिएको र प्रकाशित एक सर्वेक्षणअनुसार अमेरिकामा बसोबास गर्ने मानिसहरूको बढ्दो सङ्ख्या त्यो निष्कर्षमा पुगिरहेको छ । धेरैजसो अमेरिकीहरू अब विश्वास गर्छन् कि काल्पनिक अमेरिकी सपना उनीहरूको लागि होइन ।
अर्थतन्त्रलाई बिकलाङ्ग बनाइरहेको मुद्रास्फीति र सीमित आम्दानीले घेरिएको र व्यापक बन्दुक अपराध र चरम लागुऔषध दुरूपयोग जस्ता देखिने अप्ठ्यारा सामाजिक समस्याहरूले घेरिएको संरा अमेरिकामा केवल ३६ प्रतिशत मतदाताहरूले उनीहरूले अझै पनि अमेरिकी सपना साकार गर्न सक्ने महसुस गर्छन् । यो तथ्याङ्क एक शानदार नयाँ न्यून हो जुन निरन्तर गिरावट आइरहेको छ । ११ वर्षअघिको यस्तै सर्वेक्षणले ५३ प्रतिशत अझै पनि अमेरिकी सपनामा विश्वास गरेको फेला पारेको थियो, जबकि २०१६ मा त्यो ४८ प्रतिशतमा झरेको थियो । यो सङ्ख्या डेमोक्रयाट र रिपब्लिकन दुवै पार्टी सत्तामा रहँदा समान छ ।
सर्वेक्षण भित्रको विवरणले समस्याको मूल कारणलाई धोका दिएको छ, जसले समाजलाई झन्झन् विभाजित र असमान हुँदै गइरहेको देखाएको छ । सर्वेक्षणमा सहभागीहरूलाई एकताबद्ध गर्ने एउटै मात्र कुरा उनीहरूको बढ्दो असन्तुष्टि थियोः उत्तरदाताहरूको ५० प्रतिशतले स्तब्ध पार्नेहरूले भने कि अमेरिकाको जीवन आधा शताब्दी अघिको भन्दा खराब छ ।
आधाले यो पनि भने कि अमेरिका अवसरको भूमि हुनुभन्दा टाढा छ र तिनीहरू विश्वास गर्छन् कि यसको आर्थिक र राजनीतिक प्रणालीहरू तिनीहरूको विरुद्धमा धाँधली गरिएको छ, उनीहरूको सम्भावना वा तिनीहरूका नेताहरू परिवर्तन गर्ने क्षमतामा बाधा पु¥याइएको छ ।
यति धेरैभन्दा बढी प्राथमिकता लिने व्याप्त पुँजीवादबाट यति धेरैले असन्तुष्ट महसुस गर्नु अचम्मको कुरा होइन । वास्तवमा, सायद मानिसहरूले अमेरिकी सपना हासिल गर्ने रूपमा हेरेका कुराको सार सम्पत्तिको सङ्ग्रह र पैसाले पूरा हुन्छ भन्ने धारणामा निहित छ ।
यदि यो कहिल्यै अस्तित्वमा थियो भने, अमेरिकी सपना केवल ती नागरिकहरूको दिमागमा अवस्थित थियो जसले आफ्नो र आफ्नो परिवारको लागि राम्रो जीवनको आकांक्षा राखेका थिए र जसले आफू बसेको समाजलाई आत्म–विकासको लागि आवश्यक अवसरहरू प्रदान गरेकोमा विश्वस्त थिए । अमेरिकी सपनाको सिद्धान्त रहेका छ कि विपन्न वा गरिब पृष्ठभूमिबाट आएकाहरूले पनि कडा परिश्रम गरेर र असल अमेरिकी भएर जे पनि हासिल गर्न सक्छन् ।
तपाईँले यसलाई समर्थन गर्ने तर्क निर्माण गर्न सक्नुहुन्छ, नम्र स्वभावका मानिसहरूलाई औँल्याउँदै जो भूमिमा शक्ति, प्रभाव र सम्पत्तिको केही उच्च पदहरूमा पुगेका छन् । तर अमेरिका त्यस सन्दर्भमा अद्वितीय छैन, अन्य धेरै देशहरूले यस्तै उदाहरणहरू उद्धृत गर्न सक्छन् । व्यक्तिको सफलता उनीहरूको चरित्र र परिस्थितिको परिणाम हो र भाग्य पनि सामाजिक संरचनाको प्रभाव मात्र होइन ।
तथापि, संरा अमेरिकामा, जो कोहीको लागि जे पनि सम्भव छ भन्ने धारणा बलियो छ किनभने यसले अमेरिकी अपवादवादको मिथकलाई कम गर्न मद्दत गर्दछ । त्यसले अमेरिकामा हुर्केका धेरैको मानसिकतामा बलियो प्रभाव पारेको छ । यो बरु बेलायतका मानिसहरूको अचम्मलाग्दो अनुपातले ब्रिटिस साम्राज्यको जीवनको रगत थियो र अहिले पनि उनीहरूलाई विश्वमा आफ्नो देशको स्थितिको बढ्दो अनुभूति दिँदै उत्पीडित औपनिवेशिकताको विकृत, गुलाबी रङ्गको दृश्यले काम गरिरहेको छ ।
यो मिथकलाई तपाईको सम्पूर्ण जीवनमा विश्वास गरेपछि यो कस्तो महसुस हुन्छ कल्पना गर्नुहोस्, त्यसपछि सत्य अचानक तपार्इँलाई बोध भयो । कि अमेरिकी सपना सपना मात्र हो – मात्र एक सपना ।
वाल स्ट्रिट जर्नलमा प्रकाशित हुने लेखलाई संरा अमेरिकामा आधिकारिक अभिलेख मानिन्छ । कुनै विस्तृत विश्लेषण वा निराशाको प्रवृतिको लागि व्याख्या समावेश छैन, तर सुराग प्रदान गर्ने व्यक्तिहरूबाट टिप्पणीहरू भनिरहेका छन् ।
एक मध्यमवर्गीय मानिसले आरामदायी जीवन शैलीको बावजुद ‘पैसा कम आम्दानी हुन्छ’ र “मलाई लाग्छ कि हामी सडकमा पुग्नबाट केही रकमबाट (तलब) बाट टाढा छौँ ।” अर्कोले भन्यो कि चीजहरू ५० वर्ष पहिले भन्दा ‘वस्तुगतरूपमा खराब’ छन् । अफ्रिकी–अमेरिकी महिलाले भनिन् “…शरदहरू सधैँ काला मानिसहरूको विरुद्धमा हुन्छन् ।” सोधिएका सबै व्यक्तिहरूमध्ये, १८ प्रतिशतले भने कि उनीहरूले अमेरिकी सपनाजस्तो कुनै चीज नभएको महसुस गर्छन् ।
उनीहरूको असन्तुष्टिको एउटा कारण आर्थिक अनिश्चितता थियो । सेप्टेम्बरमा प्रकाशित अमेरिकी जनगणना ब्यूरोको अभिलेखमा एक नजरले सन् २०२२ मा आधिकारिक अमेरिकी गरिबी दर ११.५ प्रतिशत रहेको र बालबालिकाको दर – १२.५ प्रतिशत – एक वर्षभित्र दोब्बर भएको पुष्टि गर्छ । यसको अर्थ ग्रहको ‘सबैभन्दा धनी’ देशमा ३ करोड ७९ लाख अमेरिकीहरू असाध्यै गरिबीमा बाँचिरहेका छन् । अन्य २ करोड ८९ लाख जनता गरिबीबाट जोगिन सामाजिक सुरक्षा कार्यक्रममा निर्भर छन् । औसत घरपरिवारको आय २.३ प्रतिशतले घटेको छ र अनुमानित २ करोड ५९ लाख मानिसहरूको स्वास्थ्य बीमा गरिएको छैन ।
त्यहाँ मानिसहरू र ‘सपना’ बिचको अवरोधको रूपमा काम गर्ने प्रणालीगत समस्याहरू पनि छन् । बन्दुक हिंसा – सामूहिक हत्यादेखि आत्महत्यासम्म – यस वर्ष अहिलेसम्म ३८,८५१ जनाको ज्यान गएको छ । बन्दुक हिंसा अभिलेखका अनुसार, र त्यहाँ हरेक दिन झण्डै दुईवटा सामूहिक गोलीबारी (कम्तीमा चार जनाको मृत्यु हुने घटनाहरू) छन् । नेशनल इन्स्टिच्युट अन ड्रग एब्युजका अनुसार संरा अमेरिकामा प्रतिवर्ष १० लाखभन्दा बढी अमेरिकीहरू मर्छन्, जसमा धेरैजसो जथाभावी गोलीबारीका कारणले मृत्युवरण गर्न बाध्य हुन्छन् ।
गरीबी, लागूपदार्थ, बन्दुक हिंसा र राजनीतिक र आर्थिक प्रणालीहरू साधारण मानिसहरूविरुद्ध धाँधली अमेरिकी जनताले सामना गरिरहेको प्रमुख समस्याहरूमध्ये केही मात्र हुन् । तसर्थ कुनै अचम्मको कुरा होइन कि धेरैजसो अमेरिकीहरूले आहत महसुस गरिरहेका छन् ।
(लेखक एक स्वतन्त्र अमेरिकी अनुसन्धानकर्ता र विश्लेषक हुन् ।)
ग्लोबल टाइम्सबाट
अनुवाद : प्रकाश