भर्खरै :

राहत वितरणमा काखा पाखा नहोस्

राहत वितरणमा काखा पाखा नहोस्

भूकम्पग्रस्त क्षेत्रमा भूकम्पपीडितलाई आवश्यक सहयोग गर्न सरकार, सरकारका सबै निकाय, स्थानीय प्रशासन, स्थानीय तह, स्थानीय राजनीतिक दल, नागरिक समाज, सामाजिक सङ्घसंस्था आदिको महत्वपूर्ण स्थान हुन्छ । यी सबै क्षेत्रबाट सहयोग भएमा भूकम्पपीडितलाई समयमै आवश्यक राहत पु¥याउन सकिन्छ । भूकम्पपीडितको उद्धार गर्ने, स्वास्थ्योपचार गर्ने, खानपिनको व्यवस्था गर्ने र बासको व्यवस्था त तत्कालै गर्नुपर्ने व्यवस्था हो । योबाहेक भूकम्पग्रस्त क्षेत्रमा अर्काे गर्नुपर्ने काम सुरक्षा हो । भूकम्प पीडितहरूको बास क्षति भएको घरभन्दा टाढा हुन्छ । क्षतिग्रस्त घरका कति सामान छरपस्त हुन्छ । त्यस्तो बेला तामा, पित्तलका सामान, घरमा रहेको पैसा, गरगहना, लुगाफाटा, मोबाइल आदिको चोरी हुनसक्छ । समाजका सबै मानिस असल, इमानदार र सोझा हुँदैनन् । कति स्थानीय मानिसहरू नै चोरीचकारीमा लागेका हुन्छन् । भूकम्पपीडितहरूमा चोरी होला भन्ने मनमा हुँदैन । अहिले कति पीडितहरूको सम्पत्ति भूकम्पग्रस्त क्षेत्रमै पुरेको या लिन नपाएको गुनासो छ । त्यसकारण, हरेकको घरको सम्पत्ति सुरक्षा गर्नेतर्फ घरपरिवार, प्रशासन या घर छिमेकीहरूको पनि ध्यान जानु आवश्यक छ ।
एकातिर सम्पत्ति सुरक्षा गर्नेतर्फ ध्यान दिनुपर्ने जरुरी छ भने अर्काेतर्फ भूकम्पपीडित या भूकम्पको पीडा भोगेका मानिसहरूमा मानसिक समस्या परेको हुन्छ । सबै मानिसहरूको मन बलियो हुँदैन । कति मानिसहरूको मन कमजोर हुन्छ, पीडा सहन नसक्ने, समस्या देख्न नसक्ने हुन्छ । यस्ता व्यक्तिहरूमा भूकम्पसँगै एकपछि अर्काे परकम्पले गर्दा चिन्ता थप्छ र तनाब बढ्छ । यसले पनि मानसिक असर पर्छ । २०७२ सालको भूकम्पमा पनि धेरै मानिसहरूमा मानसिक असर परेको थियो । भूकम्पको क्षति र असरको कारण कसैको छाया देख्यो कि डराउने, बेहोस हुने र बोल्न पनि डराउनेजस्ता समस्या देखिएको थियो । यो समस्या अहिले नदोहोरिएला भन्न सकिँदैन । भूकम्पबाट निधन भएका, अङ्गभङ्ग भएका र क्षतिको घटनाले पनि मानिसको मनमा नराम्रो असर पर्छ । यो समस्या वृद्धवृद्धा, बालबालिका र युवायुवतीहरूमा देखापर्छ । भूकम्प आएसँगै बालबालिका र वृद्धवृद्धाहरू छिट्टै घर बाहिर या सुरक्षित स्थानमा जान सक्दैनन् । त्यही कारण भूकम्पमा वृद्धवृद्धा र बालबालिकाहरू बढी घाइते र निधन भएका हुन्छन् ।
भूकम्पग्रस्त क्षेत्रका मानिसहरूमा रोजीरोटीको समस्या हुन्छ । कति घरमा भूकम्पले पुरेर वृद्धवृद्धा या बालबालिकामात्र बाँचेका हुन्छन् । कति अभिभावक या युवायुवती नै भए पनि घाइते या अङ्गभङ्ग भएका हुन्छन् । उनीहरू न खेतीपातीको काममा लाग्न सक्छन्, न त कुनै काममा नै जान सक्छन् । त्यस्तो घरका मानिसहरूमा रोजीरोटीको समस्या हुन्छ । उनीहरूलाई समयमै राहत पु¥याउन सकिएन भने भोक, रोग, शोक र पीडाले सताउँछ र चिन्तैचिन्ताले चित्तामा जल्न बाध्य हुन्छ । यसकारण, राज्यले दुईचार दिनको लागि होइन, निश्चित समयसम्मको लागि राहतको व्यवस्था गर्नुपर्ने हुन्छ । अर्काे समस्या विद्यार्थीहरूको पनि हुन्छ । पुरेर अन्ध अपाङ्ग भएका, घाइते भएका बालबालिका या विद्यार्थीहरूको पढाइमा मर्का पर्छ† पढाइ बिग्रिन्छ । उनीहरूको आश्रय र नियमित पठनपाठनको पनि व्यवस्था राज्यले गर्नुपर्ने हुन्छ ।
भूकम्पपीडितहरूले अहिले पनि राहत नपाएकोमा आक्रोश पोखेका छन् । राहत सडक र बजार छेउकाले पाएको र अन्य क्षेत्रका पीडितले नपाएको स्थानीयको गुनासो छ । मङ्गलबार प्रकाशित पत्रिकाहरूमा ‘गुमेका आफन्त साथी सम्झन्छन्, रुन्छन् र बर्बराउँछन्’, ‘पीडित भोकै, सुगममै थन्कियो राहत’, ‘रित्तिए कोखा, थामिएनन् आँसु’, ‘नेताहरूले भ्रमणको सट्टा राहत सामग्रीमा जोड दिइदिनुस्’, ‘राहत सामग्री अपुग’ जस्ता शीर्षकका समाचारहरू छापिए । राज्यले सबैलाई बराबर राहत वितरण गर्नुपर्ने हुन्छ । कसैले पाउने र कसैले नपाउने, केही नभएकाले पाउने र क्षति भएकाले पाएन भने आक्रोशमात्र पोखिँदैन । कसैले राहत ल्याएको थाहा पाउने बित्तिकै बाँच्नको लागि लुटपाट पनि गर्नसक्छ । राज्यले त्यस्तो स्थिति निम्त्याउनुहुँदैन । पीडामा मलम लगाउने हो, नुनखुर्सानी छर्केर पीडामाथि पीडा थप्ने होइन । यसतर्फ राज्य गम्भीर हुनुपर्छ ।

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *