अमेरिकामा कोरोना सङ्क्रमणबाट २ लाखको मृत्यु, ट्रम्पको ध्यान राजनीतितर्फ केन्द्रित

न्युयोर्क, ७ असोज । संयुक्त राज्य अमेरिकामा कोभिड–१९ बाट मृत्यु हुनेको सङ्ख्या दुई लाख नाघे पनि राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प सरकारमातहतका वैज्ञानिकहरूविरुद्ध वाक्युद्धमा व्यस्त छन् ।
विगत ६ महिनाको अवधिमा ट्रम्प सरकारले विशिष्ट परिस्थितिमा विज्ञानमा भन्दा राजनीतिमा बढी प्राथमिकता दिएको छ । विशेषज्ञ सल्लाह अनुसरण गरेको भए नयाँ कोरोना भाइरस अर्थात् कोभिड–१९ बाट हुने क्षति कम गर्न सकिने अध्ययनहरूले देखाएका छन् । राष्ट्रपति ट्रम्प र उनका आफ्ना खासखास व्यक्तिले महामारीको गुरुत्वको यथार्थ वैज्ञानिक मूल्याङ्कनलाई निरन्तर अस्वीकारमात्र होइन, चाकडीको भाषाशैलीमा वैज्ञानिक तथ्यलाई खिसीटिउरी गर्ने प्रयास गरेका छन् ।
गत हप्तामात्र, राष्ट्रपति ट्रम्पले अमेरिकी रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम केन्द्र (सीडीसी) का प्रमुख डा. रोबर्ट रेडफिल्डलाई ‘भ्रमित’ व्यक्तिको संज्ञा दिए किनकि रेडफिल्डले सन् २०२१ को अन्त्यतिर मात्र कोरोना भाइरस विरुद्धको खोप निर्माण हुने बताएका थिए । कुनै प्रमाणबेगर नै ट्रम्पले आगामी नोभेम्बर ३ को चुनावअघि नै खोप तयार हुने दाबी गरेका थिए ।
खोपका लागि ट्रम्पको छटपटीले विज्ञान वा खोप निर्माण प्रक्रियालाई असर गरेको छ भन्ने कुनै सङ् केत भने देखिएको छैन । तर, चुनावअघि खोप निर्माण हुनसके चुनावलाई आफ्नो पक्षमा पार्न सकिने उनको विश्वास छ ।
ट्रम्प र विज्ञानबीचको द्वन्द्व कोभिड–१९ फैलिन थालेदेखि नै निरन्तर जारी छ ।
नोबेल कोरोना भाइरस फैलिन थालेपछि सीडीसीले आपत्कालीन केन्द्रको थालनी गरेको थियो । इपिडेमियोलोजी (सङ्क्रामक रोग विशेषज्ञ) विज्ञहरूले यो रोगलाई नियन्त्रणमा ल्याउन र फैलिन नदिन तत्कालै आक्रामक जनचेतना र सम्पर्क पहिचान (कन्टाक्ट ट्रेसिङ) आवश्यक रहेको बताएका थिए ।
यसको सट्टा, ट्रम्पले पहिलो महत्वपूर्ण हप्तामा सार्वजनिकरूपमै भाइरस केही होइन भन्दै हल्काफुल्का टिप्पणी गरे । यद्यपि उनले आफ्ना भित्री सहयोगीलाई भाइरस निकै खतरापूर्ण रहेको स्वीकारेका थिए ।
राष्ट्रपतिले पत्रकार बब वुडवर्डलाई मार्चमा भनेका थिए, “यो मामुली भाइरस हो, यसलाई सहजै परास्त गर्नसकिन्छ ।”
मार्चको मध्यसम्ममा, न्युयोर्क र अन्य ठाउँका अस्पतालहरू बिरामीहरूले भरिभराउ भए र फ्रिजयुक्त ट्रकमा शवहरू राख्नु परेको थियो ।
मार्च ३१ मा राष्ट्र अझै पनि महामारीको स्वरूप र प्रभाव बुझ्न आतुर थियो । ह्वाइट हाउसको कोरोना भाइरस प्रतिक्रिया समन्वय केन्द्रका डा. डेबोरा बर्कस र सङ्क्रामक रोगसम्बन्धी नेसनल इन्स्टिच्युटका निर्देशक डा. एन्थोनी फाउचीले राष्ट्रपति ट्रम्पको छेउमा उभिएर अमेरिकामा कोभिड–१९ बाट मृत्यु हुनसक्ने व्यक्तिको सङ्ख्याबारे अनुमान प्रस्तुत गरेका थिए । दुवै चिकित्सकले मुलुकमा मास्क अनिवार्य नगर्ने, सामाजिक दुरी कायम नगर्ने र व्यवसाय बन्द नगर्ने हो भने १ लाखदेखि २ लाख ४० हजारसम्म व्यक्तिको मृत्यु हुनसक्ने जानकारी दिए ।
उनीहरूले यदि संयुक्त राज्य अमेरिकाले कडा कदम चालेमा एक लाखभन्दा कम व्यक्तिको मात्र मृत्यु हुनसक्ने बताएका थिए ।
त्यसलगत्तै राष्ट्रपति ट्रम्पले भने, “हामीलाई त्योभन्दा अझ कम व्यक्तिको मृत्यु हुने आशा छ ।”
अझै, राष्ट्रव्यापीरूपमै मास्क अनिवार्य गर्नुको साटो ट्रम्प सरकारले केही हप्तामा नै ‘अमेरिका खोलौँ’ भन्ने अभियान चलायो ।
सीडीसीले उद्योग, व्यवसाय पुनः खोल्ने निर्णयलाई सहयोग पु¥याउन निकै कडा नयाँ निर्देशिकाहरू तयार ग¥यो । तर, ह्वाइट हाउसले त्यस निर्देशिकालाई कडा ठान्यो । ह्वाइट हाउसका नीति निर्माताहरूले सीडीसीका वैज्ञानिकहरूप्रति लक्षित गर्दै ‘दिनको उज्यालो कहिल्यै देख्न नदिनेहरू’ भन्दै आलोचना गरे ।
एसोसिएटेड प्रेसले ६३ पृष्ठको एउटा निर्देशिका तयार गरेको थियो, जसले कार्यस्थल, दिवासेवा केन्द्र र रेस्टुरेन्टहरूको लागि विज्ञानमा आधारित सिफारिशहरू गरेको थियो ।
अनुमान गरिएझैँ नतिजा आयो, समुदायहरू फेरि खुलेपछि सङ्क्रमण तीव्रगतिमा वृद्धि भयो र मृतकको सङ्ख्या एक लाखमुनि राख्ने आशामा तुषारापात भयो ।
सीडीसी सिफारिसहरू जारी गर्नुअघि परीक्षणका लागि ह्वाइट हाउस कार्यदलको माध्यमबाट जारी गरिएको थियो ।
रेडफिल्डमाथि अहिले सीडीसीको प्रतिरक्षा गर्न नसकेको भन्दै आलोचना गरिएको छ र लामो समयदेखि सीडीसीमा काम गरिसकेका व्यक्तिहरूले यसको नेतृत्वले राजनीतिको साटो विज्ञानलाई जोड दिने आशा गरेका छन् ।
“मलाई पक्का विश्वास छ कि यो सजिलो छैन तर यो सीडीसीको प्रतिष्ठाको लागि यो आवश्यक छ,” २० वर्षसम्म सीडीसीमा कार्य गर्नुभएकी फ्लोरिडा विश्वविद्यालयकी चिकित्सा विज्ञानकी प्राध्यापक डा. सोन्जा रास्मुसेनले भने । “हामीलाई यो महामारीबाट पार लगाउन एक बलियो र विश्वासयोग्य सिडिसी चाहिएको छ जसले भविष्यमा पनि सार्वजनिक स्वास्थ्य आपतकालबाट जनतालाई सुरक्षित गर्न सकोस् ।”
फाउसीलाई सञ्चारमाध्यमसँगको अन्तरक्रियामा प्रतिबन्ध लगाएसँगै राष्ट्रपति ट्रम्पले स्ट्यान्फोर्ड विश्वविद्यालयका न्युरोलजिस्ट डा. स्कट एटलसलाई अगाडि सारेका छन् । तर, उनलाई सङ्क्रामक रोग र महामारीका बारेमा खासै अनुभव छैन ।
एटलसले विद्यार्थीहरूलाई मास्क वा सामाजिक दुरी आवश्यकता छैन भन्दै आउनुभएको छ । एटलसले भाइरसबाट मुक्त हुन ‘हर्ड इम्युनिटी’ सिर्जना गर्नुपर्ने बताएका छन् ।
जनसङ्ख्याको ठूलो हिस्सालाई सङ्क्रमित हुन दिएर समुदायव्यापी प्रतिरोधात्मक क्षमताको निर्माण गर्नसकिन्छ भन्ने धारणा नै ‘हर्ड इम्युनिटी’ हो । विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले यो दृष्टिकोणलाई खतरनाक कदम भनी चेतावनी दिइसकेको छ ।
ह्वाइट हाउसका अधिकारीहरूले पछिल्लो समय एटलसले त्यसो नभनेको भन्दै प्रतिरक्षा गरिरहेको छ ।
त्यस्तै, २७ वटा राज्यका कम्तीमा ६० जना राज्यस्तरीय वा स्थानीय स्वास्थ्यकर्मीले अप्रिल यता पदबाट राजीनामा दिइसकेका वा पदबाट हटाइएका छन् । जुन महिनादेखियता यो सङ्ख्या दोब्बर भएको छ । धेरै सार्वजनिक अधिकारीहरूको राजनैतिक दबाब वा मास्क लगाउनुपर्ने र बन्दको कार्यान्वयन गर्नुपर्ने आदेशबाट क्रोधित व्यक्तिहरूको हिंसात्मक धम्की पछि पदबाट राजीनामा गरेका छन् ।